ਪੰਜਾਬ, ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਇਸਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਰਹੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਕਿੱਤਾ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਮਿੱਟੀ, ਖੇਤਰ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਮੌਸਮ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਸ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਸਥਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨ ਕਾਸ਼ਤ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
ਮੁਗਲ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁਗਲ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੇਤੀ ਦੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਢੰਗਾਂ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਫਾਰਸੀ ਪਹੀਏ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਤੇ ਨਹਿਰਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ।
ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਨੀਲ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਵਰਗੀਆਂ ਨਕਦੀ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ, ਅਕਸਰ ਖੁਰਾਕੀ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਅਕਾਲ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਰ, ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਬਦਲਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੂੰ ਢਾਲ਼ਿਆ ਅਤੇ ਢਾਲ਼ਿਆ।
ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਉੱਚ-ਉਪਜ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ, ਆਧੁਨਿਕ ਖੇਤੀ ਤਕਨੀਕਾਂ, ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਨੇ ਖੇਤੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਵਿਚ ਮੋਹਰੀ ਬਣ ਗਏ।
ਅੱਜ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਖੇਤੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ, ਲਚਕੀਲੇਪਣ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਦੇਣ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ, ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਵਰਗੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਦੁੱਤੀ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ “ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰ” ਵਜੋਂ ਢਾਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਮਾਣ ਦਾ ਸਰੋਤ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।